Przejdź do zawartości

Władysław Łoziński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Władysław Łoziński
Wojtek ze Smolnicy, Władysław Lubicz
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

29 maja 1843
Opary

Data i miejsce śmierci

20 maja 1913
Lwów

Narodowość

polska

Język

polski

Alma Mater

Uniwersytet Lwowski

Ważne dzieła

Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku

Władysław Łoziński z Łoziny herbu Lubicz, ps. „Wojtek ze Smolnicy”, „Władysław Lubicz” (ur. 29 maja 1843 w Oparach, zm. 20 maja 1913 we Lwowie) – polski powieściopisarz, historyk i encyklopedysta[1], badacz przeszłości kultury polskiej, sekretarz Ossolineum, Prezes Rady Wykonawczej Macierzy Polskiej[1], kolekcjoner dzieł sztuki, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[2]. Członek Izby Panów austriackiej Rady Państwa.

Grobowiec Łozińskich we Lwowie

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Był synem Waleriana (poczmistrza) i Julii z Lewickich. Władysław Łoziński był bratem pisarza, zmarłego młodo w wyniku ran odniesionych w pojedynku – Walerego, prawnika Bronisława a także kuzynem historyka Karola Szajnochy i geologa Władysława Szajnochy. Miał dwie siostry, był żonaty z Jadwigą, z domu Starorypińska, po pierwszym mężu Liskowa (1844–1918).

Studiował na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Lwowskiego. Był redaktorem wielu lwowskich i galicyjskich gazet i czasopism literackich (Dziennik Literacki, Przegląd Powszechny, Gwiazdka Cieszyńska), przede wszystkim jednak Gazety Lwowskiej (po Adolfie Rudyńskim redaktor naczelny w latach 18731883), którą zreformował i rozbudował. Był pierwszym sekretarzem naukowym Fundacji im. Ossolińskich, wiceprezesem Towarzystwa Historycznego, prezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, członkiem Akademii Umiejętności (od 1891) i Towarzystwa Ludoznawczego we Lwowie. Był posłem do Rady Państwa, następnie członkiem Izby Panów Rady. Pełnił mandat posła V kadencji Sejmu Krajowego Galicji, wybrany z IV kurii okręgu Turka-Borynia.

Został wyróżniony tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Lwowskiego. W 1885 otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Turka[3]. W 1906 roku otrzymał honorowe obywatelstwo miasta Lwowa oraz Medal miasta Lwowa[4][5].

Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Jego prace z zakresu historii miały duży wpływ na polskie środowisko naukowe. Do korzystania z dzieł Władysława Łozińskiego w pracy nad Encyklopedią staropolską (1937–1939) przyznał się[styl do poprawy] np. Aleksander Brückner[6].

Kolekcja

[edytuj | edytuj kod]

W 1914 r. miasto umieściło Lwowską Galerię Obrazów (przemianowaną w 1998 r. na Lwowską Galerię Sztuki) w pałacu przy Ossolińskich 3, zakupionym wcześniej od Łozińskiego. Po wysiedleniu Polaków ze Lwowa po II wojnie światowej i utracie przez Polskę południowo-wschodnich ziem wraz ze Lwowem na rzecz Ukraińskiej SRR zarówno cenna kolekcja Łozińskiego, jak i inne eksponaty z muzeów Lwowa, w tym z Lwowskiej Galerii Obrazów, pozostały we Lwowie.

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]

Powieści

[edytuj | edytuj kod]

Prace naukowe

[edytuj | edytuj kod]

Ekranizacje

[edytuj | edytuj kod]

W latach 80. XX wieku reżyser i scenarzysta Paweł Komorowski zekranizował powieść Władysława Łozińskiego Oko proroka:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Finkel 1898 ↓.
  2. Fryderyk Papée. Towarzystwo historyczne 1886–1900. „Kwartalnik Historyczny”, rocznik LI, zeszyt 1-2. Lwów 1937, s. 6.
  3. Kronika. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 56 z 10 marca 1885. 
  4. Dyplom i medal złoty dla Pana Prezydenta R. P.. „Gazeta Lwowska”, s. 1, Nr 206 z 9 września 1936. 
  5. Honorowy obywatel Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 42, s. 14, 27 października 1906. 
  6. Brückner 1990 ↓, s. VI.
  7. Władysław Łoziński, Madonna Busowiska, wyd. 1911, Lwów: Księgarnia H. Altenberga, 1911.
  8. Władysław Łoziński, Oko proroka, wyd. 1937, Lwów: Macierz Polska, 1937.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]